Εξ'αποστάσεως εκπαίδεση: Μορφές και μέθοδοι διδασκαλίας

 

Η βιομηχανική επανάσταση και η τεχνολογική ανάπτυξη σε επίπεδο μεταφορών και τηλεπικοινωνιών άνοιξαν το δρόμο για την δημιουργία εξ ’αποστάσεως διδασκαλίας. Τα διαδικτυακά περιβάλλοντα υποστηρίζουν τη διεξαγωγή της εξ ‘αποστάσεως εκπαίδευσης η οποία διακρίνεται από την απόσταση που έχει ο εκπαιδευτής με τους εκπαιδευόμενους, αλλά και οι εκπαιδευόμενοι μεταξύ τους. Ωστόσο η έλλειψη φυσικής παρουσίας στον ίδιο χώρο δεν στέκεται εμπόδιο στην εκπαιδευτική διαδικασία, αφού οι ψηφιακές αίθουσες διδασκαλίας είναι διαμορφωμένες να παρέχουν τη δυνατότητας αμφίδρομης επικοινωνίας με άμεσο διάλογο, ακόμη κι αν οι μαθητές βρίσκονται χιλιόμετρα μακριά.

 

Η 1^η μορφή εξ ‘αποστάσεως διδασκαλίας είναι η σύγχρονη εκπαίδευση, η οποία πραγματοποιείται μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες και το μάθημα παραδίδεται «ζωντανά», σε προκαθορισμένη μέρα και ώρα. Τα εργαλεία που μπορεί να αξιοποιηθούν είναι η γραπτή συνομιλία, ο διαμοιρασμός παρουσιάσεων και πληροφοριών, οι συνεργατικοί πίνακες, η κοινή χρήση εφαρμογών, που καθιστούν τη διαδικασία συνεργατική και διαδραστική.

 

Η ασύγχρονη εκπαίδευση αποτελεί τον 2^ο τρόπο διεξαγωγής της εξ ‘αποστάσεως διδασκαλίας και το χαρακτηριστικό που τη διακρίνει είναι πως η παράδοση του μαθήματος από τον εκπαιδευτή δεν ταυτίζεται με το χρόνο που ο εκπαιδευόμενος θα επιλέξει να διαβάσει το υλικό. Η εν λόγω μορφή εκπαίδευσης βρίσκεται στις εκπαιδευτικές πλατφόρμες σε μορφή ηλεκτρονικού υλικού και συνήθως συνοδεύεται από ένα χρονοδιάγραμμα μελέτης. Τα εργαλεία που τη συνοδεύουν είναι οι πίνακες συζητήσεων, τα κοινόχρηστα ημερολόγια, η επικοινωνία μέσω email, οι υπερσύνδεσμοι, οι παρουσιάσεις και οι ψηφιακές βιβλιοθήκες.

 

Η σύγχρονη εκπαίδευση έχει αποδειχθεί πως προωθεί την ενεργή συζήτηση και την αλληλεπίδραση μεταξύ των εκπαιδευόμενων και του εκπαιδευτές. Η ταχύτητα και η αμεσότητα που υπάρχει δίνει τη δυνατότητα άμεσης ανατροφοδότησης, ακριβώς όπως στην παραδοσιακή τάξη. Ωστόσο δεν παρέχει τη δυνατότητα ευελιξίας, καθώς είναι αυστηρά προγραμματισμένη και σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να υπάρξουν τεχνικά προβλήματα στη σύνδεση που παρεμποδίζουν τη εκπαιδευτική διαδικασία.

 

Η ασύγχρονη εκπαίδευση παρέχει τη δυνατότητα ο εκπαιδευόμενος να ορίσει το ρυθμό της μάθησης και όλο το εκπαιδευτικό υλικό υπάρχει στην πλατφόρμα μάθησης και μπορεί να ανατρέξει καθ’ όλη τη διάρκεια και να το ξαναδιαβάσει. Το μειονέκτημα της ασύγχρονης διδασκαλίας είναι η απομόνωση των εκπαιδευόμενων αφού απουσιάζει η ζωντανή συζήτηση και αλληλεπίδραση, αλλά και ο κίνδυνος να μειωθεί το ενδιαφέρον και ο ενθουσιασμός των εκπαιδευόμενων για τη μαθησιακή διαδικασία.

Τέλος υπάρχει και το μοντέλο της μικτής μάθησης που συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της σύγχρονης και της ασύγχρονης μορφής εκπαίδευσης. Απαιτεί δηλαδή τη διαδικτυακή ζωντανή παρουσία των εκπαιδευτών και των εκπαιδευόμενων, σε συγκεκριμένο χρόνο δίνοντας την ευκαιρία της αλληλεπίδρασης. Υπάρχει όμως και εκπαιδευτικό υλικό που πλαισιώνει τη διαδικασία, προσφέροντας την ευελιξία και τη ρύθμιση στο χρόνο και στο ρυθμό διαβάσματος.